STUDIJE I ISTRAŽIVANJA

Analiza filmske snimke: Izgubljeni zavicaj Ante Babaje

UDK: 778.53:791.44.071.1 Babaja, A.

Autor analizira slikovni stil filma Izgubljeni zavicaj Ante Babaje, pri cemu uocava kontekstualni smisao fotografije te povezanost režijskih i snimateljskih elemenata. Obrazlaže tezu o filmskoj slici kao funkciji režije te tvrdi da fotografski parametri i snimateljska rješenja nisu nezavisne varijable, barem u ovom filmu. Zato se u analizi bavi više režijskim aspektima nego samom slikom i snimateljskom tehnikom. Zapažaju se diskretan, minimalisticki redateljski postupak, koji daje privid redateljskog nemiješanja u prikazivanu pojavnost te sugerira pozicija neutralnog promatraca. Autor raspravlja o ’naturalistickoj’ fotografiji, a primijenjeni slikovni pristup naziva pseudodokumentarnim. Prizori su sadržajno, mizanscenski i scenografski reducirani samo na bitno, a prizorna radnja prikazivana je kontinuirano dugim, mirnim i širokim kadrovima pri ambijentalnim osvjetljenju. Time se razliciti elementi Babajinog pristupa sastaju u istoj tocki, koja se može nazvati realizam.
S vizualno-režijskog stanovišta realisticki se pristup ogleda u kadriranju, pokretima kamere te manipuliranju planovima i trajanjem kadrova, odnosno ritmom filma. Sa snimateljskoga su aspekta važni tretman svjetla, kompozicija, kolorit, primjena objektiva. No realizam, iako vrlo bitan, nije jedini zastupljeni stvaralacki princip. U ovom se filmu razabire stilsko trojstvo, koje cine realizam i umjereno estetiziranje u slici, a izrazita stilizacija u glazbi i globalnoj kompoziciji filma. No, uza svu važnost koju pridaje redateljskoj interpretaciji filmske fotografije, autor istice bitnu ulogu tada mlada ali vrlo profinjena snimatelja Gorana Trbuljaka koji je znao osjetiti redateljev senzibilitet i jasno vizualizirati njegove zamisli.

Silvestar Kolbas